Ο Οδυσσέας Ελύτης για τον παράδεισο

Όλοι επιζητούν τον δικό τους, προσωπικό παράδεισο επί γης.
Γι' αυτόν μάχονται στη ζωή, Αυτόν επιδιώκουν και σε αυτόν εναποθέτουν το είδωλο της Ιθάκης τους. 

Ο Οδυσσέας Ελύτης, μέσα από την εμπνευσμένη πένα του, μας μεταδίδει μια άλλη όψη αυτού το αγώνα για την κατάκτηση του παραδείσου. 

Γνωστοποιεί πως ο παράδεισος δεν είναι η νοσταλγία που ενεργοποιείται ίσως από την ματαιότητα, την έλλειψη, την απουσία, το κενό.... δεν είναι μια ανταμοιβή του διπόλου ανταμοιβής - τιμωρίας, σύμφωνα με το οποίο έχουν μάθει πολλοί άνθρωποι να λειτουργούν από μικρά παιδιά. 

Είναι κάτι άλλο... πολύ διαφορετικό... είναι δικαίωμα...
Παρόλο που ο ποιητής χρησιμοποιεί αόριστο, εδώ θα εξερευνήσουμε σε ενεστώτα, ώστε να δούμε, πίσω από τις γραμμές των λέξεων, ποιος θησαυρός παραφυλάει να μας πλουτίσει με ένα νόμισμα σοφίας... 

Τι σημαίνει όμως πως ο παράδεισος είναι δικαίωμα; 
Είναι ο παράδεισος δικαίωμα του ανθρώπου;
Κι αν πράγματι είναι έτσι, γιατί αυτό το δικαίωμα καταπατάται τόσο από εξωγενείς παράγοντες, όσο και από τον ίδιο τον άνθρωπο που τον επιδιώκει;

Αν και εσύ αναζητάς τον δικό σου παράδεισο επί γης, αναρωτήσου και, αν το επιθυμείς, κατέγραψε τους συλλογισμούς σου, κρατώντας ως αφορμή στα χέρια σου τις παρακάτω ερωτήσεις... 

• Τι σημαίνει για εσένα παράδεισος επί γης;
• Ποιος είναι ο παράδεισος για τη ζωή σου;
• Τι περιέχει ο δικός σου παράδεισος;
• Τι σημαίνει για την δική σου καρδιά αυτό που μας παρέδωσε ο Ελύτης με τόση ομορφιά...;
• Είναι ο παράδεισος δικαίωμα κάθε ανθρώπου;
• Είναι ο παράδεισος για εσένα δικαίωμα στη ζωή σου;
• Μήπως τον δικό σου παράδεισο τον νοσταλγείς πράττοντας τα δέοντα για να ανταμειφθείς με αυτόν;
• Μήπως κατέκτησες κάποια στιγμή τον παράδεισό σου και τον απέρριψες; 
• Τι θα κάνεις για την εκπλήρωση του δικού σου παραδείσου;

Χρησιμοποίησε τους συλλογισμούς σου δημιουργικά και εμπνευσμένα...
Και να θυμάσαι σε κάθε βήμα και επιλογή...
«Ο παράδεισος, όπως εσύ τον ορίζεις για εσένα, είναι δικαίωμα σου»... 

Ο μικρός Ναυτίλος - Μυρίσαι το Άριστον 

Άργησα πολύ να καταλάβω τι σημαίνει ταπεινοσύνη και φταίνε αυτοί που μου μάθανε να την τοποθετώ στον άλλο πόλο της υπερηφάνειας. Πρέπει να εξημερώσεις την ιδέα της ύπαρξης μέσα σου, για να την καταλάβεις.

Μια μέρα που ένιωθα να μ' έχουν εγκαταλείψει όλα και μια μεγάλη θλίψη να πέφτει αργά στην ψυχή μου, τράβηξα κει που περπατούσα μες στα χωράφια χωρίς σωτηρία, ένα κλωνάρι άγνωστου θάμνου.

Το 'κοψα και το 'φερα στο απάνω χείλι μου. Ευθύς αμέσως κατάλαβα ότι ο άνθρωπος είναι αθώος.

Το διάβασα σ' αυτή τη στυφή από αλήθεια ευωδιά τόσο έντονα, που πήρα να προχωρώ το δρόμο της μ' ελαφρύ βήμα και καρδιά ιεραπόστολου.

Ώσπου, σε μεγάλο βάθος, μου έγινε συνείδηση πια, ότι όλες οι θρησκείες λέγανε ψέματα.

Ναι, ο Παράδεισος δεν ήταν μια νοσταλγία.

Ούτε, πολύ περισσότερο, μια ανταμοιβή.

Ήταν ένα δικαίωμα.